Waar was jij op het moment dat je het hoorde?
Het is de alom bekende vraag die gesteld wordt op cruciale gebeurtenissen in ons leven. Als ons iets traumatisch overkomt lijkt het voorgoed in onze hersenen gegrift en kunnen we haast gedetailleert vertellen wat en hoe ons is overkomen.
Ik weet nog dat ik op een chat hoorde dat Pim Fortuyn was doodgeschoten en onmiddellijk rende ik naar de tv om het verschrikkelijke nieuws waar te nemen. De beelden, het commentaar en de massahysterie dat het in het land had veroorzaakt heeft diepe indruk op me gemaakt. Ik had niks met Fortuyn. Hij verkondigde totaal niet mijn politieke standpunten maar hij garandeerde wel lekkere amusement in de media en zittende kabinet kreeg er flink van langs, al vond ik ook dat meer vermakelijk dan terecht.
Maar het beeld dat ik de stoel achteruit schoof en me haastte naar de tv; ik zie het mezelf zo weer doen alsof het gisteren gebeurd was. Ik geloof ook niet dat dat ooit weggaat, misschien een beetje vervaagd na verloop van tijd, maar nooit helemaal zal verdwijnen.
De dood van een Bee Enner heeft me altijd aangegrepen.
Ik kan me zelfs herinneren dat ik als kind ooit 's bedacht had om iets van een dodenboekje bij te houden met overlijdensdata van Bee Enners en wat zij zoal betekend hebben voor Nederland, als een soortement eeuwige herdenking. Ik vond het ergens wel lief van mezelf en tegelijkertijd ook luguber. Dat zal de reden zijn geweest dat het boekje er ook nooit is gekomen.
Toch, als dat boekje had bestaan had ik nu tot groot verdriet Robert Long er aan toe kunnen voegen.
Ik weet nog waar ik was; op het werk, toevallig net op kantoor en het radiojournaal meekreeg. Het was gewoonweg op het journaal. Eerst dacht ik dat ik het niet goed gehoord had en dat de grond voor niks onder mijn voeten begon te schudden...
De elpee 'Achter De Horizon' werd met name door mijn moeder vroeger thuis met regelmaat op hoog volume gedraaid en daar is de 'vergiftiging' begonnen. De plaat had ik al snel ingepikt en daarna heb ik alles, maar dan ook alles aangeschaft waaraan de naam Robert Long verbonden was. Eerst kocht ik alles op plaat, daarna alles opnieuw op cd. Alle interviews en foto's knipte ik uit en verzamelde alles in mappen. Ik was geen fan meer, ik was idolaat van die man. Zo had ik er ook stevig de balen van dat ik blond was en geen bruin krullend haar en geen 'stoere' snor onder mijn neus had.
Ja het leven was werkelijk lijden.
Ik wilde alles kunnen wat Robert Long kon; zingen, acteren, schrijven, leuk doen en slimme dingen zeggen. Ik durf nu te zeggen dat het eigenlijk op het ongezonde af was. Ik dwong iedereen in mijn buurt naar zijn liedjes te luisteren en wie het lef had om de boel af te zeiken, brandde ik tot op zijn of haar veters af. Zo raakte ik destijds met mijn toenmalige vriendinnetje (tja, iedereen begint hetero) in hevige strijd verwikkeld om wie 'beter' was; Robert Long of Frank Boeijen, daar was zij - hoe dom - fan van.
"Die Frank Boeijen is niet eens behoorlijk te verstaan", sneerde ik en wist dat ik haar daar diep mee raakte. "en Robert Long, die zingt tenminste de waarheid! Zo!" En dan riep zij weer op haar beurt dat Frank dat ook deed maar dan veel poëtischer dan Robert en bij gebrek aan een beter tegenargument toeterde ik weer terug dat er van Frank geen reet te volgen was (zo!). En dat Robert veel duidelijker en netter sprak etc. etc.. Al met al begreep ik nog niet eens de helft van wat Long allemaal zong en heb ik dikwijls het woordenboek er bij moeten halen. Maar ja, dat ging haar natuurlijk niks aan...
Waar Robert veel aan bijgedragen heeft in zijn theatershows, zijn teksten en boeken is natuurlijk de acceptatie van homoseksualiteit. Onlangs vertelde Paul de Leeuw dat hij een grote bewonderaar was van wijlen Long en dat ook hij veel steun heeft gehad aan zijn liedjes. Ook ik heb er veel troost en kracht uit weten de putten, al was het maar omdat hij gewoon zong dat ik wel normaal was en ook ik recht had op alles wat het leven bood.
Daarnaast dank ik toch ook een groot deel van mijn creativiteit aan hem. Hij heeft me vooral geïnspireerd om zelf te schrijven en later ook zelf te acteren. Eerst bij diverse toneelverenigingen en later met een vriend een eigen theaterprogramma te schrijven en te spelen. Robert Long stond wat mij betreft voor 'lef', 'doorzettingsvermogen', 'brutaliteit' en 'rechtvaardigheid', en als ik daar iets van mee kon pikken dan was ik al op de helft van wat ik wilde zijn en wilde betekenen.
Ik heb het geluk gehad dat ik hem een aantal keren na afloop van zijn theatervoorstelling persoonlijk kon spreken. En het viel me daarbij keer op keer op dat hij 'gewoon' is. Niks sterallures, niks 'i'm the man' of 'zie mij toch 's populair' zijn. Hij deed gewoon wat ie kon en wat ie leuk vond om te doen, niets meer en niets minder dan dat.
We spraken over alles en nog wat, over wat mij bezighield en ik vertelde hem onder andere over de scheiding van mijn ouders, mijn 'coming-out' en over de dingen die we gemeen hadden zoals mooie muziek en theatermaken. Hij was ongelooflijk geïnteresseerd en een goede luisteraar.
De vriend waarmee ik ooit een theaterprogramma had opperde eens om Robert Long een brief te schrijven met de vraag of wij in zijn voorprogramma mochten optreden, onder het motto wie niet waagt, wie niet wint. Hij had mijn telefoonnummer erin vermeld zodat Robert kon bellen om, mocht het doorgaan, het een en ander te kortsluiten. Beetje lef heb je wel nodig, vonden we zelf ook.
Uiteraard ging de hele boel niet door, maar Robert Long himself belde wel naar mijn huis om persoonlijk uit te leggen waarom dat niet kon. We zaten in spanning te wachten of dhr Long zou bellen...
Tringg..
'Met Emiel..'
'-Ja hallo, met Robert Long spreek je...'
Ik schrok zo geweldig dat het voor mijn gevoel al een uur duurde voordat ik kon reageren.
Long lachtte. 'Daar schrik je van of niet?'
'Uhm ja uhm eh.. nogal", grinnikte ik als een lijpe tante. Hij bedankte ons voor de brief en nodigde ons uit om na de voorstelling wat te drinken en even te kletsen in de artiestenfoyer.
Dat gebeurde ook.
En ik vond het geweldig! Ik sprak hem steeds met 'u' aan en na de derde keer beloofde hij me te gaan meppen als ik dat nog 1 keer deed.
Vriend en ik, Long en zijn vriend verlieten als laatsten de Schouwburg van Deventer en we zijn met z'n vieren naar zijn auto gewandeld. Het liep al tegen tweeën...
Met het overlijden van Robert Long is een groot artiest verloren gegaan en het heeft me diep geraakt.
Fan-zijn is iets aparts. Je ervaart een soort van vriendschapsgevoel dat eigenlijk eendimensionaal is. Ik heb hem ooit eens een brief overhandigd waarin ik vooral wilde duidelijk maken dat hij wist dat ik bestond. Niet omdat ik mezelf zo bijzonder acht maar eigenlijk om min of meer de vriendschap wederzijds te verklaren.
Het is voor mensen moeilijk te bevatten wat het betekend voor een fan als zijn of haar idool sterft. Ik kan het al met al zelf ook moeilijk bevatten dat het meer met me doet dan ik zelf dacht. Het idee dat hij niet meer op de wereld rondloopt vind ik vreemd en verwarrend. Maar misschien is dat wel omdat ik hem als een held beschouw en... tja, helden horen nou eenmaal niet te sterven.
Ik zal hem missen.
Reageren?